Geçici işçi tanımı bize hiç uygun değil

Bir yerde çalışmaya başlayanlar için öncelikle iş güvencesi esastır. Maaş, işyerindeki koşullar, çalışanın kendini geliştireceği sistemler, çalışanlarla ilişkiler, patron/müdür, ikramiye ve tatiller sonra gelir…

Türkiye bugünlerde istihdam büroları vasıtasıyla işyerlerine istihdam sağlanmasını konuşuyor. Kızılca kıyamet kopuyor… Nedeni; Türkiye Büyük Millet Meclisi Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu’nda kabul edilen özel istihdam büroları aracılığıyla geçici iş ilişkisi kurulması ve uzaktan çalışma gibi esnek çalışma modelini öngören tasarının kabul edilmiş olması…

Komisyonun kabul ettiği İş Kanunu ile Türkiye İş Kurumu Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı ile özel istihdam bürosunun faaliyet alanı genişletiliyor, geçici iş ilişkisi kurma faaliyeti bu bürolara veriliyor.

Tasarıya göre; Geçici iş ilişkisi, özel istihdam büroları aracılığıyla ya da holding bünyesi içinde veya aynı şirketler topluluğuna bağlı başka bir iş yerinde görevlendirme yapılarak kurulabilecek.

Tasarı, özel istihdam bürolarına, işveren ile geçici işçi sağlama sözleşmesi yaparak, işçisini geçici olarak işverene devri yetkisini getiriyor. Ancak bunun için özel istihdam bürolarının, Türkiye İş Kurumundan geçici işçi sağlama yetkisi alması gerekecek.

İstihdam bürolarının hangi hallerde devreye gireceği de tasarıda yer alıyor. Buna göre; Doğum izni ve doğum sonrası kısmi çalışma hakkı kullanan, askerlik hizmetini yapan ve iş sözleşmesi askıya alınan çalışan yerine başka bir işçi ile geçici iş ilişkisi kurulabilecek.

Mevsimlik tarım işlerinde veya temizlik işleri, hasta, yaşlı ve çocuk bakım hizmetleri gibi ev hizmetlerinde, süre sınırı aranmadan geçici iş ilişkisi oluşturulabilecek.

İşletmenin günlük işlerinden sayılmayan ve aralıklı olarak gördürülen işlerde, iş sağlığı ve güvenliği bakımından acil olan işlerde veya üretimi önemli ölçüde etkileyen zorlayıcı nedenlerin ortaya çıkması halinde, işletmenin iş hacminin öngörülemeyen şekilde artması halinde ve mevsimlik işler hariç dönemsellik arz eden iş artışları halinde, en fazla 4 ay süresince geçici iş ilişkisi kurulabilecek.

Kamu kurum ve kuruluşlarında, madenlerde geçici işçi çalıştırılamayacak. Özel istihdam bürolarının, geçici iş ilişkisi kurma yetkisi alabilmesi için başvuru tarihinden önceki 2 yıl süresince kesintisiz faaliyet göstermesi gerekecek.

Tasarıya göre; Özel istihdam büroları, kamu kurum ve kuruluşlarının kadro ve pozisyonları için aracılık faaliyeti yapamayacak, 12 ay boyunca hiçbir işe yerleştirmeye aracılık yapılmazsa, büro izni iptal edilecek. Kurumdan izin almadan iş ve işçi bulmaya aracılık yapanlara, iş arayanlardan ücret alan veya menfaat sağlayanlara 20 bin lira idari para cezası uygulanacak.

Verilen bir önergeyle tasarıya, turizm sektöründe çalışanların daimi işçi olmalarını sağlamaya yönelik bir madde de eklendi. Buna göre, turizm sektöründe 4 aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresini aşamayacak. Denkleştirme süresi, toplu iş sözleşmeleriyle 6 aya kadar artırılabilecek.

Düzenlemeye neden gerek duyulduğunu anlayamadım. Bu konuda ‘İŞKUR’un işlevi sona mı erecek?’ diye düşünmeden edemiyorum.

Ayrıca geçici çalışma düzeni sigortalı işçi sayısında azalmaya yol açacaktır. 4 ay çalışıp bir daha iş bulamayanlar için hayat daha da zorlaşacaktır. Denetim yapmak imkansız hale bile gelebilir. İşçinin tanımı değişir. Emeklilik hayal olmaya başlar ve sosyal devlet tasfiye edilir…

Bir yasa yaparken etki raporu hazırlanmalı ve tartışmaya tüm taraflar katılmalı. Yoksa toplumsal huzursuzluk artar…