Bir süredir ‘sanal para birimi –bitcoin’ konusunda sorular geliyor. “Alalım mı?” diye soranların yanı sıra; “İstiyorum ancak güvensizlikten dolayı uzak duruyorum” diyen epeyce okurum var… Bu konu benim için de çok yeni. İnternet üzerinden, birbirini tetikleyen kişileri kapsayan bir sistemden bahsediyoruz aslında. Cebimizdeki kağıt ve madeni paranın yerine geçecek yeni bir yapı… Kontrolü kolay…
Düşünün bakalım; bundan sadece 25 yıl önce “Cep telefonundan alışveriş yapacak, bankanıza oradan ulaşacaksınız. Yemeğinizi dahi oradan ısmarlayacak, fotoğraf çekecek, şarkı dinleyeceksiniz. Bursaspor’un, Beşiktaş’ın ve diğer takımların futbol maçlarını izleyecek, akrabalarınızla konuşacaksınız. Kaç adım attığınızı görecek, evdeki kombinizi, buzdolabınızı, ısıtma cihazlarınızı bununla kontrol edeceksiniz. Kameradan evinizi ya da işyerinizi izleyebileceksiniz” deselerdi inanmazdınız. Bir taraftan da “Acaba böyle bir şey olur mu?” diye düşünürdünüz… Zaman içinde hepsi oldu… Şaşırmadınız bile.
Bitcoin de böylesi bir gelişme… ‘Öz bitcoin –cashbitcoin’ bile varmış meğer… Bu saydıklarımın hepsi kripto para diye tabir edilen digital para birimleri. Başka isimler altında başka para birimleri de var. İnsanlık, plastik kartlara yüklenen paralardan sonra sanal para birimleriyle tanışıyor.
Toplam değerleri 150 milyar doları bulan bu digital paraların en bilineni, 80 milyar dolarlık piyasa değeri ile bitcoin. Arkasından gelen ise 30 milyar dolara yaklaşan büyüklüğü ile ethereum mesela…
Vadeli İşlemler Piyasaları da bu para birimlerini yakından inceliyor. Böylesi bir karar; sanal alemde rekor kazançları beraberinde getirecektir! Şimdiden hazır olun…
Bu digital paralar aslında block chain denilen (blok zincir) bir çeşit online database sistemin ortaya çıkardığı ürünler. Biliyorum bunları merak ediyorsunuz. Özellikle 1 yılda 1,000 dolardan 5,000 dolara çıkan fiyatı ile Bitcoin’in çok ilgi çektiğini görüyorum (Dünkü fiyatlandırma 10.000 dolara doğru gidiyordu…)
Önce şu sorunun cevabını bulmaya çalışalım… Block chain ne demek? Aslında bunu anlatması çok kolay değil. Birçok uzman block chain’den bahsederken “internetin ilk günleri gibi. Kimse ne olduğunu tam tarif edemiyor ama görünmeyen ama herkesi birbirine bağlayan bir sistem” diye ifade ediyor.
İnternet ortamında herkesin, aracılar olmadan kullanabileceği bir sistemden bahsediyoruz. Bir nevi Google.doc sistemi gibi düşünün. Hani şu Google’ın dökümanlar, metin yazmak ve sonradan internet ortamında üzerinde, farklı kişiler ile aynı anda ortak çalışma yapılabilen sistem gibi. Google.doc sisteminde nasıl herkes aynı anda aynı doküman üzerinde çalışıp, notlar ekleyebiliyorsa block chain sistemi de ona benzer bir mantıkla ilerliyor. Ancak tek farkla, kimse daha önce yazılan, block chain sistemine dahil edilen bir datayı silemiyor ya da değiştiremiyor. Blockchain sistemi aslında bu sisteme dahil olan herkesin, her türlü bilgiyi aynı anda paylaştığı ve daha sonra aracı olamadan, arz-talep ilişkisi çerçevesinde buluşup, güvenli bir şekilde (peer to peer) takas yapabildiği bir sistem.
Not: Devamı yarın
